Khoa học công nghệ là chìa khoá quan trọng thúc đẩy sự phát triển của TKV

Hiện đại hoá các mỏ than, khoáng sản; nâng cao giá trị hòn than Với mục tiêu không thay đổi, toàn Tập đoàn sẽ tăng sản lượng khai thác than trong những năm tiếp theo, câu trả lời duy nhất chỉ có thể là tiếp tục không ngừng áp dụng KHCN trong khai thác hầm lò cũng như lộ thiên. Việc áp dụng công nghệ cao trong khai thác một mặt để đáp ứng nhanh sản lượng, mặt khác nhằm giảm nhu cầu về nhân lực thợ lò, một vấn đề xã hội không nhỏ, đồng thời nâng cao chất lượng than, đảm bảo môi trường… Với việc hàng năm TKV đầu tư khoảng 45-50 tỷ đồng cho việc nghiên cứu, đầu tư phát triển tiềm lực KHCN, các đề tài nghiên cứu đều gắn liền với sản xuất của TKV và KHCN đã đóng góp đáng kể cho sản xuất kinh doanh của TKV. TKV đã tập trung triển khai các nhiệm vụ KHCN nhằm đẩy mạnh công tác cơ giới hóa, hiện đại các mỏ than và khoáng sản như cơ giới hoá khai thác các vỉa dày, dốc đến 350 bằng dàn chống tự hành chế tạo tại Việt Nam; Nghiên cứu các giải pháp công nghệ và thiết kế khai thác hỗn hợp hầm lò và lộ thiên; nâng cao mức độ cơ giới hóa và hiện đại hóa khai thác than hầm lò; các giải pháp kỹ thuật và công nghệ khai thác theo hướng hiện đại hóa tại các mỏ than lộ thiên; các giải pháp nhằm đáp ứng sản lượng, nâng cao hiệu quả và mức độ an toàn các mỏ than hầm lò, lộ thiên công suất lớn; các giải pháp công nghệ cơ giới hoá khai thác và tuyển hợp lý cho các mỏ quặng sắt; sản xuất kíp nổ vi sai phi điện an toàn hầm lò và áp dụng thử nghiệm… Song song đó, TKV cũng đẩy mạnh áp dụng công nghệ mới vào khai thác than như công nghệ áp dụng dàn siêu nhẹ tại Công ty than Khe Chàm; áp dụng thử nghiệm hóa chất ngăn ngừa rỗng nóc, lở gương trong quá trình khai thác và đào lò tại Công ty than Khe Chàm, Công ty than Uông Bí; áp dụng giá khung thủy lực di động trong công nghệ khai thác lò chợ trụ hạ trần cho các vỉa than có góc dốc đến 450 tại Công ty than Mạo Khê… Viện KHCN Mỏ thuộc TKV đã triển khai nghiên cứu các công trình như lựa chọn dây chuyền công nghệ tuyển than phù hợp để phát triển bền vững ngành Than; công nghệ khai thác và tuyển khoáng hợp lý quặng thiếc sa khoáng; tuyển than cám chất lượng thấp bằng thiết bị tuyển xoáy lốc huyền phù tự sinh; công nghệ tuyển tận thu khoáng sản có ích trong quặng thải của xưởng tuyển chì – kẽm; đánh giá công nghệ tuyển quặng bauxite; công nghệ tuyển tận thu khoáng sản có ích trong quặng thải của xưởng tuyển chì – kẽm nhằm tận thu tài nguyên bảo vệ môi trường… TKV bằng nguồn Quỹ KHCN đã hỗ trợ các đơn vị nghiên cứu và sản xuất để triển khai công tác tư vấn thiết kế và chuyển giao công nghệ tuyển than bã sàng và than chất lượng xấu bằng công nghệ huyền phù tang quay và huyền phù tự sinh, công trình nhà máy tuyển bauxite Tân Rai, công trình Nhà máy tuyển Bauxite Nhân Cơ, thiết kế và lắp đặt thiết bị phần tuyển khoáng thuộc dự án khai thác mở rộng nâng công suất mỏ đồng Sin Quyền, tư vấn lập dự án xây dựng khu chế biến than Lép Mỹ… Mô hình hoạt động KHCN: Gần hơn với thực tế Đổi mới và phát triển khoa học công nghệ, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất đóng vai trò quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển bền vững của Tập đoàn, trong đó đổi mới mô hình hoạt động giữ vai trò then chốt trong phát triển KHCN. Thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP ngày 05/09/2005 của Chính phủ và Thông tư Liên tịch số 12/2006/TTLT/BKHCN-BTC-BNV ngày 05/06/2006 quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học công nghệ công lập, từ những năm 2008-2010, TKV đã chuyển đổi các viện, tổ chức KHCN sang hoạt động theo cơ chế tự trang trải kinh phí theo quy định tại Nghị định số 115/2005/NĐ-CP. Triển khai đề án chuyển đổi, xây dựng mô hình hoạt động phù hợp với tình hình thực tế, các đơn vị KHCN đã xây dựng mô hình hoạt động chủ yếu theo cơ chế quản lý, điều hành tập trung nhằm tăng cường năng lực để tham gia thực hiện các chương trình KHCN lớn của ngành, điều phối và chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ đảm bảo yêu cầu về tiến độ và chất lượng; xây dựng các quy chế quản lý điều hành mọi mặt như công tác tổ chức, tuyển dụng cán bộ, công tác kế hoạch, tài chính, khoán chi phí và sản phẩm, đào tạo cán bộ, thi đua khen thưởng, kỷ luật, công tác lao động tiền lương, phân phối thu nhập… Từ khi chuyển sang hoạt động theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, các đơn vị KHCN đã có những bước phát triển tốt, tăng trưởng về mọi mặt. Các chỉ tiêu về doanh thu, hoạt động khoa học công nghệ, sản xuất kinh doanh, nộp ngân sách… đều có những bước phát triển vững chắc. Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật, đào tạo đội ngũ cán bộ có năng lực, đảm bảo thu nhập cho cán bộ, quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, tạo môi trường làm việc tốt cho cán bộ cũng được quan tâm và có những kết quả rất tốt. Để thực hiện tốt Luật KHCN các cơ quan có thẩm quyền cần quy định rõ, cụ thể về: (i) đề xuất nhiệm vụ KHCN; (ii) điều kiện, hình thức, trình tự, thủ tục và mức hỗ trợ của Nhà nước đối với nhiệm vụ KHCN; (iii) mẫu các loại hợp đồng KHCN; (iv) Chính phủ có hướng dẫn cụ thể về việc đầu tư, tài chính cho phát triển KHCN, đặc biệt là việc trích lập quỹ, sử dụng quỹ, áp dụng khoán chi đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước; mua kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; và các hướng dẫn khác để thực hiện nhiệm vụ KHCN.